Spis treści
Pocenie się jest naturalnym dla człowieka zjawiskiem. Poci się większość ssaków. W ten sposób regulujemy temperaturę ciała, pozbywamy się toksyn z organizmu. Kiedy rośnie temperatura otoczenia lub uprawiamy sport, pocenie zapobiega przegrzaniu się. Problem pojawia się wtedy, gdy potu jest zbyt dużo lub wytwarza się on w momentach najmniej oczekiwanych. Jednym z najbardziej przykrych zjawisk, nad którymi trudno zapanować, jest pocenie się z nerwów. Skąd się bierze i jak nad nim zapanować?
Hiperhydroza, czyli nadmierne pocenie się, jest często wynikiem stanu psychicznego człowieka. Problemy natury osobistej, presja na wyniki w pracy, traumatyczne doświadczenia – każdy z tych czynników może prowadzić do rozwoju napięcia emocjonalnego, co skutkuje powstaniem reakcji stresowej organizmu. Poczucie wewnętrznego napięcia, niepokoju, zaburzenia koncentracji i uwagi wywołują symptomy wegetatywne, czyli zawroty głowy, przyspieszone bicie serca i oczywiście wzmożone pocenie się z nerwów.
Sytuacje budzące w nas napięcie emocjonalne przyczyniają się do wyrzutu hormonów stresu, czyli adrenaliny, noradrenaliny i kortyzolu. Adrenalina odpowiada za reakcję natychmiastową, bowiem wydzielana jest przez rdzeń kory nadnerczy w odpowiedzi na zagrożenie. Powoduje nasilenie potliwości, rozszerzenie naczyń krwionośnych, przyspieszenie pracy serca.
Kortyzol wydzielany jest przez korę nadnerczy po upływie czasu potrzebnego na zakwalifikowanie pojawiającego się bodźca jako stresora. Hormon ten wzmaga wydzielanie soku żołądkowego i nasila procesy trawienne, podnosi ciśnienie krwi, wpływa również na gospodarkę węglowodanową, białkową i tłuszczową organizmu[1].
Pod wpływem stresu zaczynają działać też hormony, które aktywują gruczoły apokrynowe znajdujące się pod pachami, w pachwinach i wokół okolic intymnych. Pocimy się bardziej, a sama wydzielina ma często wyczuwalny zapach, który pojawia się natychmiast po jej pojawieniu się. Normalny pot jest bezwonny – zaczyna nieprzyjemnie pachnieć dopiero w wyniku działania bakterii, dla których takie wilgotne, ciepłe środowisko jest doskonałe do intensywnego namnażania się. Nie bez przyczyny mówi się, że pocenie się ze stresu lub strachu jest inne niż to związane z regulowaniem ciepłoty ciała. Pot od stresu ma również inny skład – oprócz wody i soli są tutaj również tłuszcze i białka. Stąd ten specyficzny zapach towarzyszący poceniu się przy nerwicy.
Uderzenia gorąca na tle nerwowym zazwyczaj dotykają obszaru twarzy, szyi, klatki piersiowej. Są to sytuacje krępujące i nieprzyjemne, bo nagle na wymienionych okolicach pojawiają się krople potu, ubranie przykleja się do ciała. Wszechogarniające fale gorąca występujące w niespodziewanych momentach bywają zwiastunem poważnych schorzeń, dlatego nie powinny być lekceważone. Tak może objawiać się cukrzyca, choroby tarczycy, a nawet niektóre nowotwory.
Uderzenia gorąca z nerwów także pojawiają się na skutek wyrzutu hormonów stresu, które prowadzą do rozszerzania naczyń krwionośnych, co wzmaga uczucie ciepła.
Gdy stan mobilizacji powtarza się często, może doprowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu np. układu sercowo-naczyniowego.
Nadmierne pocenie się koreluje z problemami natury psychicznej. Badania prowadzone w 2019 roku wykazały, że u prawie 14% pacjentów borykających się z nadpotliwością istnieją równolegle zaburzenia lękowe, a u kolejnych 12,4% zdiagnozowano depresję[2]. Nie ma wątpliwości, co do związku intensywnego pocenia się ze stanem psychicznym.
U części osób dochodzi do obfitego pocenia się w nocy, co może być mylnie interpretowane jako symptom menopauzy (u panów – andropauzy). Jeśli zauważymy u siebie podobny objaw, nie wahajmy się udać do specjalisty, bowiem zlewne poty w nocy bywają świadectwem poważnych schorzeń.
Przy poceniu się z nerwów pomóc może skuteczny antyperspirant. Perspirex dzięki zawartości chlorku glinu blokuje kanaliki gruczołów potowych, zapobiegając wydostawaniu się płynu na powierzchnię. Wynikiem tej reakcji jest powstanie warstwy żelu, która uniemożliwia przedostanie się potu na powierzchnię skóry co sprawia, że nasza skóra jest sucha i świeża, a my nie musimy się martwić mokrymi plamami na koszulce.
Warto sięgać po Perspirex regularnie lub okazjonalnie przed stresującym lub ważnym wydarzeniem – rozmową o pracę czy egzaminem. Przewidując reakcję naszego organizmu, możemy skutecznie zapobiegać nieprzyjemnym skutkom silnych emocji. Zlewne poty towarzyszące stresującym wydarzeniom już nie będą w stanie zagrozić naszej pewności siebie.
Pamiętajmy jednak, że życie w permanentnym stresie może być szkodliwe dla zdrowia. W wyniku przedłużających się nerwów mogą się pojawić problemy natury psychicznej i objawy fizyczne – bóle głowy, brzucha, problemy trawienne, bóle mięśni. Dlatego jeśli widzimy, że stres utrudnia nam codzienne funkcjonowanie, zadbajmy o siebie kompleksowo. W razie potrzeby pomocna okaże się psychoterapia, która pozwoli nam nauczyć się radzenia sobie z emocjami – nawet tymi trudnymi.
Gdy nie możemy sami poradzić sobie z zaburzeniami lękowymi, a ataki paniki i zlewne poty z nerwów pojawiają się coraz częściej, zaufajmy specjaliście. Na terapii u profesjonalisty nauczymy się technik kontrolowania emocji i napadów lęku, nabierzemy pewności siebie. Wizyty u specjalisty mogą wpłynąć na obniżenie poziomu hormonu stresu przewlekłego – kortyzolu.
Warto spróbować domowych sposobów na wyciszenie, takich jak medytacja przy muzyce relaksacyjnej, joga, czy ćwiczenia polegające na wykonywaniu głębokich oddechów. Pomocny może okazać się ruch na świeżym powietrzu, ponieważ obcowanie z naturą wpływa kojąco na stan psychiczny.
Bibliografia
[1] https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3079864/
[2] https://www.aad.org/news/hyperhidrosis-and-mental-health
