Nadpotliwość i nadmierne pocenie się dłoni – przyczyny i leczenie

Pocenie się jest zupełnie normalną reakcją organizmu na różne czynniki. Podstawowym jest zwiększona temperatura otoczenia, co uruchamia proces schładzania organizmu – między innymi właśnie przez pocenie się. Mokre plamy z potu na ubraniach są wstydliwym problemem dla wielu ludzi. O ile jednak pocenie się pod pachami można łatwo zahamować, stosując antyperspiranty dobrej jakości, o tyle pocenie się rąk jest o wiele większym problemem. Z czego wynika potliwość dłoni i jak sobie z nią radzić?

Pocenie się to naturalna reakcja organizmu!

Pocenie się dłoni to dla wielu osób zdecydowanie większy problem niż pot pod pachami czy na plecach. O ile spocone ubrania możemy ukryć pod innymi lub szybko je zmienić, o tyle wilgotne dłonie są kłopotliwe – bo przecież nie zawsze mamy możliwość częstego mycia ich, a podawanie ręki innym czy wykonywanie różnych czynności staje się przez to uciążliwe.

Trzeba jednak wiedzieć, że pocenie się jest zupełnie naturalną i pożądaną reakcją. W ten sposób odprowadzany jest nadmiar ciepła z organizmu, tym samym chroniąc go przed przegrzaniem. To właśnie dlatego pocimy się, gdy jest upał lub gdy znajdujemy się w mocno nagrzanym pomieszczeniu, a także w czasie intensywnego wysiłku fizycznego. Można powiedzieć, że organizm jest “wyposażony” w termostat, który uruchamia się, gdy organizm jest narażony na zbyt wysoką temperaturę. Naturalny proces schładzania organizmu to termoregulacja.

Choć pocenie się jest więc fizjologiczną reakcją, to jednak trudno przyzwyczaić się do wilgotnych dłoni. Skąd bierze się pocenie rąk?

Gdzie znajdują się gruczoły potowe?

Gruczoły potowe rozmieszczone są na całej powierzchni skóry (jest ich kilka milionów!), z małymi wyjątkami. To właśnie dlatego możemy pocić się na całym ciele. W niektórych miejscach jest jednak więcej gruczołów potowych niż w innych. Ich największe skupiska znajdują się pod pachami, na stopach, a także właśnie na dłoniach.

Warto wiedzieć również, że gruczoły dzielą się na dwa rodzaje:

• ekrynowe – są rozmieszczone praktycznie na całym ciele i uchodzą bezpośrednio na powierzchnię skóry. To właśnie gruczoły ekrynowe biorą udział w schładzaniu organizmu;
• apokrynowe- nie biorą udziału w termoregulacji, ale także wydzielają pot. Przyczyna jego wydzielania jest jednak inna: gruczoły apokrynowe aktywują się pod wpływem bodźców emocjonalnych.

Dlatego więc pocenie się dłoni nie jest niczym dziwnym ani nadzwyczajnym – to fizjologiczna reakcja organizmu na warunki zwiększonej temperatury. Często jednak mamy do czynienia z nadpotliwością – a więc nadprodukcją potu względem aktualnych warunków i potrzeb organizmu. Nadmierna potliwość dłoni jest problemem wyjątkowo uciążliwym i może znacznie utrudniać codzienne, normalne funkcjonowanie. Czym jest nadpotliwość i jak radzić sobie z nadpotliwością dłoni?

Dlaczego dłonie się pocą?

O nadpotliwości mówimy wówczas, gdy aktywność gruczołów potowych, które odpowiadają za regulowanie temperatury ciała, jest zbyt wysoka w stosunku do warunków panujących w otoczeniu. Oznacza to mniej więcej tyle, że nawet, gdy nie ma upału, w pomieszczeniu panuje optymalna temperatura, a także nie ma wzmożonego wysiłku fizycznego, to gruczoły produkują pot. W efekcie nawet w czasie siedzenia czy po przejściu kilku kroków ciało może być oblane potem. Problem może dotyczyć całego ciała lub występować miejscowo – np. pod pachami, na wewnętrznej stronie dłoni lub na podeszwach stóp.

Na aktywność gruczołów potowych może wpływać kilka czynników, m.in. stres, nadmierna ekscytacja, a także spożywanie gorących napojów, alkoholu czy pikantnych potraw. Jednoznaczna przyczyna nadaktywności gruczołów potowych nie została jak dotąd określona i każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie.

Nadpotliwość pierwotna a wtórna

Wyróżnia się dwa rodzaje nadpotliwości: pierwotne i wtórne. Nadpotliwością pierwotną określa się sytuację, w której problem występuje miejscowo i nie jest uwarunkowany konkretnym schorzeniem. Nadpotliwość rąk najczęściej należy do tej grupy – jeśli problem występuje tylko w tej okolicy, to można mówić właśnie o pierwotnej nadpotliwości. Pocenie się dłoni u nastolatków może być związane również z wahaniami hormonalnymi, spowodowanymi przede wszystkim zwiększoną aktywnością hormonów. Często towarzyszą im również zmiany skórne – najczęściej występującym problemem jest trądzik pospolity. Objawy nadpotliwości i zmiany skórne ustępują zwykle w takim przypadku samoistnie wraz z upływem czasu i wyciszeniem gospodarki hormonalnej.

Drugi przypadek to nadpotliwość wtórna, która jest związana ze współwystępowaniem różnych problemów zdrowotnych jak otyłość, przewlekła infekcja, choroby nowotworowe czy endokrynologiczne. Nadpotliwość wtórną może również powodować nadużywanie alkoholu i innych używek.

Jak rozpoznać i co powoduje zaburzenia naturalnego pocenia?

Dokucza Ci nadmierna potliwość rąk? Jak rozpoznać, czy pocenie się tej części ciała mieści się w normie, czy jest już nadmierne? Na aktywność gruczołów potowych wpływa kilka czynników. Podstawowym jest oczywiście temperatura otoczenia. Pocenie się dłoni, stóp, głowy, a także pod pachami czy na plecach, gdy dookoła panuje wysoka temperatura, jest zupełnie normalnym zjawiskiem – podobnie jak pocenie się przy wysiłku fizycznym oraz przy dużym stresie. Na pocenie się może wpływać również to, co jesz i pijesz. Gorące napoje i ostre przyprawy podnoszą temperaturę organizmu wewnątrz, a to uruchamia proces schładzania się – naturalnie więc wówczas się pocimy.

Jeśli więc nadmierne pocenie się dłoni pojawia się w takich warunkach – nie dzieje się nic nadzwyczajnego.

Jeżeli jednak dłonie pocą się niezależnie od tego, czy jest ciepło, czy zimno, a problem występuje również wówczas, gdy spokojnie siedzisz i nie robisz nic wymagającego fizycznie, prawdopodobnie jest to problem nadpotliwości.

Jak dbać o higienę dłoni, by zmniejszyć problem potliwości?

Leczenie nadpotliwości dłoni jest uzależnione od przyczyny, która je powoduje. Najczęstsze przyczyny nadpotliwości dłoni to:

• nieodpowiednia higiena – zbyt rzadkie mycie rąk to jedna z przyczyn, która może powodować nadmierne pocenie się dłoni. Chodzi przede wszystkim o sytuacje, w których dłonie są narażone na kontakt z tłustymi kosmetykami czy jedzeniem – wówczas skóra jest powlekana tłustym filmem, co utrudnia skórze oddychanie, a tym samym powoduje pocenie się jej. Zanieczyszczona, nieświeża skóra szybciej poci się ponownie;
• nadmierny stres – jeśli przyczyną nadpotliwości dłoni jest stres, to podstawą do zażegnania problemu jest zredukowanie stresujących sytuacji;
• nieodpowiednia dieta – dieta bogata w przetworzone, ostro przyprawione potrawy, a także w alkohol i kofeinę to także częsta przyczyna nadmiernej potliwości. Ostre przyprawy podnoszą temperaturę ciała, alkohol rozszerza naczynia krwionośne, a kofeina podnosi ciśnienie krwi i przyspiesza akcję serca, a to aktywuje pracę gruczołów potowych.

Pocenie się dłoni może być również spowodowane przyjmowaniem niektórych leków (np. antybiotyków, środków przeciwzapalnych czy antydepresyjnych). Podstawą okiełznania problemu jest wyeliminowanie jego przyczyny.

Czasem jednak nie jest to możliwe. Nie oznacza to jednak, że nie można załagodzić problemu nadpotliwości. Podstawą jest unikanie mycia rąk w gorącej wodzie – pobudza ona gruczoły potowe. Najlepiej więc myć dłonie letnią wodą, używając łagodnego mydła. Zimą warto nosić rękawiczki z naturalnych materiałów (a przynajmniej z wyściółką z naturalnego materiału), co ograniczy pocenie się dłoni. Męczy Cię nadpotliwość dłoni? Domowe sposoby, takie jak kąpiele ziołowe (kora dębu, szałwia), a także doustne spożywanie niektórych ziół (np. w formie naparu), także pomagają uporać się z nadpotliwością.

Antyperspirant na dłonie – tak czy nie?

Jednak codzienna higiena może okazać się niewystarczająca i problem nadpotliwości dłoni może skutecznie utrudniać codzienność. W takim przypadku warto sięgnąć po skuteczne rozwiązanie, które sprawdza się przecież doskonale w walce z poceniem się pod pachami – czyli po antyperspirant. Choć stosowanie antyperspirantu na dłonie może wydawać się dziwnym pomysłem, to praktyka pokazuje jednak, że jest on całkiem skuteczny. Warto sięgać po produkty zawierające sole aluminium – związek, który tworzy na skórze niewidoczną powłoczkę, blokującą ujścia gruczołów potowych. Tym samym uniemożliwiają wydostanie się potu na zewnątrz. Antyperspirant, który śmiało możesz zastosować na wewnętrzną część dłoni, to między innymi Perspirex. Najlepiej zaaplikować go na noc: do rana dobrze się wchłonie i przez wiele godzin będzie chronił skórę przed nadmiernym poceniem się. Stosowanie antyperspirantu roll-on wiąże się jednak z pewną niedogodnością – to konieczność odczekania co najmniej kilku minut na to, aż zaschnie na skórze. Jednak w przypadku nadmiernej potliwości dłoni, która utrudnia codzienne funkcjonowanie, efekt suchych dłoni jest wart chwili cierpliwości.