Co robić, gdy dziecko się poci w nocy?

O nocnych potach mówimy, gdy dziecko poci się w nocy podczas snu. To zjawisko nie musi być źródłem niepokoju. Nocne poty u dziecka są zazwyczaj naturalną reakcją organizmu na różne czynniki. Jednak czasami mogą być również objawem pewnych chorób, wymagających pogłębionej diagnostyki. Jakie są przyczyny nadmiernej potliwości u dziecka? Kiedy powinna ona wzbudzać obawy? Co zrobić, gdy dziecko poci się w nocy?

Skąd się biorą nocne poty u dziecka?

Wielu rodziców może się zastanawiać, dlaczego dziecko się poci podczas snu. Otóż, gdy temperatura ciała dziecka wzrasta, gruczoły potowe produkują pot, który parując z powierzchni skóry, schładza ją i zapobiega przegrzaniu. Wydzielanie potu jest naturalnym procesem fizjologicznym, który pełni kluczową rolę w regulacji temperatury ciała. 

Pocenie się dziecka w nocy najczęściej wynika z fizjologicznej reakcji na zbyt wysoką temperaturę otoczenia, w którym znajduje się jego łóżeczko. Przyczyną może być też przegrzanie organizmu, spowodowane ubraniem dziecka w zbyt wiele warstw ubrań albo przykrycia go za grubą kołderką. 

Zdarza się, że źródło nocnych potów może też wynikać ze stanów chorobowych, toczących się w organizmie naszej pociechy. Dziecko bardzo się poci, zazwyczaj gdy jest chore.

Wzmożona potliwość u dziecka podczas snu objawia się wilgotną skórą oraz mokrymi ubraniami, które często wymagają z tego powodu zmiany na nowe.

Przyczyny nocnej potliwości u dzieci

Nadmierna potliwość u dziecka podczas snu może wynikać z kilku przyczyn. Należą do nich m.in.:

• nieprawidłowa temperatura w pomieszczeniu – jeśli w pokoju dziecka jest za gorąco, może ono nadmiernie pocić się w nocy;
• uwarunkowania genetyczne – zdarza się, że dziecko poci się podczas snu dlatego, że jest to ich cecha osobnicza, odziedziczona np. po rodzicach. Mowa wtedy o nadmiernej potliwości pierwotnej (idiopatycznej). Ma ona charakter miejscowy i może być zlokalizowana np. tylko w obrębie pach. Często wynika z silnych emocji, takich jak: stres, wstyd, niepokój, przeżywane za dnia;
• zaburzenia hormonalne np. problemy z tarczycą;
• choroby np. cukrzyca;
• niektóre leki np. antybiotyki.

Nie wolno lekceważyć potencjalnych medycznych przyczyn pocenia się dziecka w nocy. Trzeba jednak wziąć pod uwagę, że jeżeli przyczyną jest choroba, najczęściej towarzyszą temu również inne objawy. Warto uważnie obserwować pociechę i zasięgnąć porady specjalisty.

Jakie stany chorobowe mogą powodować, że dziecko bardzo się poci, jak śpi?

W czasie infekcji, gdy dziecko ma gorączkę, pocenie się jest naturalną reakcją. Jednak intensywna potliwość u dziecka podczas snu może także być objawem różnych niepokojących chorób, dlatego zawsze trzeba próbować znaleźć przyczynę tego stanu. 

Jakie stany chorobowe wpływają na nadpotliwość malucha?

• infekcja – nadmierna potliwość u dziecka podczas snu zazwyczaj pojawia się, gdy ma ono infekcję przebiegającą z gorączką;
• choroby układu oddechowego – nocne poty u dziecka mogą wystąpić, gdy dziecko choruje na jedną z następujących chorób: alergie, astma, bezdech senny, zapalenie lub przerost migdałków, mukowiscydoza, a także rzadko występująca gruźlica;
• zmiany hormonalne – nadmierna potliwość w nocy u dziecka może pojawić się również w okresie dojrzewania, który wiążę się z gwałtownymi zmianami w sferze hormonów;
• nowotwory – niektóre nowotwory wieku dziecięcego, np. chłoniak Hodgkina, mogą manifestować się poceniem w nocy u dziecka. Jednak nie jest to w tym przypadku izolowany objaw – współistnieją wówczas zazwyczaj także inne niepokojące objawy, takie jak: gorączka, utrata apetytu, spadek wagi dziecka, kaszel czy duszności.

Kiedy nocna potliwość dziecka jest powodem do zmartwień?

Jak już wiadomo, nocna potliwość u dzieci może mieć wiele różnorodnych przyczyn. Skąd jednak wiedzieć, kiedy jest to fizjologiczna reakcja, a kiedy należy udać się do lekarza?

Przede wszystkim konsultacja lekarska jest niezbędna, gdy nadpotliwości u dzieci towarzyszą inne symptomy. Należą do nich przede wszystkim: 

• utrata masy ciała, 
• utrata apetytu, 
• zahamowanie wzrostu, 
• powiększone węzły chłonne,
• nadmierna męczliwość. 

Natychmiast należy udać się do szpitala również w przypadku poważnej infekcji, w której występuje wysoka gorączka, a stan ogólny dziecka się pogarsza. Niepokojąca może być również zmiana jego zapachu potu.

Warto jednak pamiętać, że nawet jeżeli wykluczyło się najbardziej oczywiste przyczyny nadmiernej potliwości u dziecka w nocy, takiej jak np. zbyt wysoka temperatura w pomieszczeniu czy infekcja, należy udać się do specjalisty, celem weryfikacji źródła problemu.

Diagnostyka i leczenie nocnych potów u dziecka 

Jakie badania wykonuje się, gdy dziecko się poci podczas snu? Po przybyciu rodzica z dzieckiem na wizytę lekarz najpierw zbierze dokładny wywiad i przeprowadzi badanie fizykalne. Następnie w zależności od stanu dziecka zleci odpowiednie badania dodatkowe, np. badanie krwi czy wybrane badania obrazowe. 

Głównym sposobem radzenia sobie z nocnymi potami u dziecka jest prawidłowe zdiagnozowanie przyczyn ich występowania.

Praktyczne wskazówki dla rodziców, których dziecko się poci w nocy

Co można zrobić, aby poprawić komfort snu dziecka i ograniczyć jego nadmierną potliwości w nocy? Możemy wdrożyć pewne, domowe rozwiązania.

Przede wszystkim trzeba zadbać o to, by pomieszczenie, w którym śpi nasza pociecha, było odpowiednio wywietrzone oraz by nie było w nim za ciepło. Temperatura, która sprzyja właściwemu odpoczynkowi w trakcie snu, powinna wynosić ok. 20 stopni Celsjusza.

Powinno się także zwrócić szczególną uwagę na materiały, z jakich zrobione są dziecięce piżamy. Warto wybierać tzw. oddychające materiały, takie jak np. bawełna. 

Jeżeli dziecko cierpi na nadmierną potliwość, można rozważyć użycie antyperspirantów Perspirex. Jednak trzeba pamiętać, że produkty te mogą być stosowane od 12 roku życia. 

Ponadto trzeba również zadbać o higienę snu dziecka oraz jego odpowiednią dietę. Powinna ona zawierać zbilansowaną ilość witamin i minerałów, dzięki którym procesy zachodzące w organizmie (w tym proces termoregulacji) będą przebiegać prawidłowo. Dieta dziecka, które nadmiernie poci się w nocy, nie powinna zawierać np. pikantnych przypraw (kapsaicyny) przyczyniających się do nadmiernego wydzielania potu.

Bibliografia:

Gordon J.R.S., Hill S.E., Update on pediatric hyperhidrosis, „Dermatologic therapy” t. 26 nr 6 (2013), DOI: https://doi.org/10.1111/dth.12104, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24552408.

Schlereth T., Hyperhidrosis, „Deutsches Ärzteblatt international” (2009), DOI: https://doi.org/10.3238/arztebl.2009.0032, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2695293/.