Spis treści
Pocenie się to naturalny sposób, w jaki organizm reguluje swoją temperaturę. Jednak niektóre zmiany w zapachu potu mogą być oznaką problemów zdrowotnych. Jego słodkawy zapach bywa jednym z takich sygnałów. Jakie są przyczyny tej woni potu? Co należy zrobić, jeśli się pojawi? Wyjaśniamy w artykule.
Słodki zapach potu jest często opisywany jako lekko acetonowy, przypominający gnijące, fermentujące jabłka (lub inne owoce). Taka woń jest charakterystyczna i dość łatwo ją rozpoznać. Jeśli zauważymy taki zapach potu u siebie, to powinniśmy zwrócić na niego uwagę i koniecznie ustalić jego przyczynę.
Słodki zapach potu bywa sygnałem pewnych problemów zdrowotnych. Przyczyny tego zjawiska są zróżnicowane i mogą obejmować poważne schorzenia, takie jak: cukrzyca oraz inne zaburzenia metaboliczne i hormonalne.
Jednym z najbardziej znanych powodów słodkiego zapachu potu jest wspomniana cukrzyca. W cukrzycy typu 1 i typu 2 niewystarczająca ilość insuliny prowadzi do zwiększenia poziomu glukozy we krwi.
Organizm, nie mogąc efektywnie wykorzystać glukozy, zaczyna rozkładać tłuszcze, co prowadzi do produkcji ketonów. Gdy dochodzi do ich nadmiernej kumulacji we krwi – mamy do czynienia z kwasicą ketonową. Jednym z ketonów, który może być w takim przypadku wydalany przez pot, jest aceton. To on nadaje potowi słodki, owocowy zapach.
Kwasica ketonowa jest stanem wymagającym natychmiastowej interwencji medycznej, ponieważ może prowadzić do śpiączki cukrzycowej i jest potencjalnie śmiertelna.
Słodki pot może pojawić się w wyniku fenyloketonurii. To rzadkie, dziedziczne zaburzenie metaboliczne. W jego przebiegu organizm nie może prawidłowo przekształcać aminokwasu fenyloalaniny w tyrozynę z powodu braku enzymu hydroksylazy fenyloalaninowej. Nagromadzenie fenylalaniny prowadzi do produkcji fenyloketonów, które mogą być wydalane z potem, nadając mu słodki, stęchły i zgniły zapach.
PKU jest wykrywana w badaniach przesiewowych noworodków i wymaga ścisłej diety niskofenyloalaninowej.
Infekcje wirusowe, szczególnie te atakujące górne drogi oddechowe, mogą wpływać na zmysły smaku i węchu. W wyniku takich infekcji dochodzi czasem do zmiany percepcji zapachu potu, który może być odbierany jako słodki.
Chociaż mechanizm tego zjawiska nie został jeszcze w pełni zrozumiany, jest prawdopodobne, że niektóre wirusy wpływają na nerwy węchowe i centralny układ nerwowy.
Zaburzenia metaboliczne takie jak np. zaburzenia oksydacji kwasów tłuszczowych, mogą prowadzić do produkcji nietypowych metabolitów, które są wydalane przez pot. Zaburzenia beta-oksydacji kwasów tłuszczowych przyczyniają się do nagromadzenia średniołańcuchowych kwasów tłuszczowych oraz ich metabolitów. Taka kumulacja może wpływać na zapach potu i nadać mu specyficzną, słodką woń.
Dieta bogata w pewne pokarmy np. duże ilości owoców (zawierających cukry) może również wpływać na zapach potu. Zdarza się, że spożywanie ich w nadmiarze prowadzi do wydzielania lotnych (słodkich) związków przez skórę.
Ponadto brak odpowiedniej higieny osobistej sprzyja namnażaniu się bakterii na skórze, które – metabolizując pot – mogą wytwarzać zapachy, przypominające słodkie lub stęchłe owoce.
Kiedy słodkawy zapach potu powinien nas zaniepokoić? Jeśli towarzyszy mu słodki zapach oddechu, moczu lub inne objawy takie jak:
Takie sygnały powinny skłonić nas do natychmiastowej konsultacji z lekarzem. Mogą one bowiem wskazywać na kwasicę ketonową, fenyloketonurię lub inne poważne zaburzenia metaboliczne.
W przypadku nagłego pojawienia się słodkiego zapachu potu, zwłaszcza jeśli towarzyszą temu inne objawy, takie jak: ból brzucha, wymioty, dezorientacja, należy natychmiast zwrócić się o pomoc medyczną.
Jeśli zauważymy, że nasz pot ma słodkawy zapach, powinniśmy wykonać pewne kroki. Jakie rozwiązania są zalecane?
W gabinecie lekarskim specjalista przeprowadzi wywiad zdrowotny i zaleci odpowiednie badania diagnostyczne m.in.:
Jak już wspomniano nietypowy zapach potu może być niepokojącym sygnałem, wskazującym na potencjalne problemy zdrowotne. Dlatego wizyta u lekarza jest konieczna.
Jeśli specjalista zdiagnozuje u nas nadpotliwość, może przepisać leki antycholinergiczne, które zmniejszają nadmierne wydzielanie potu. Natomiast w skrajnych przypadkach, gdy nadmierna potliwość utrudnia normalne funkcjonowanie, wskazane jest wykonanie zabiegów tj. usunięcie gruczołów potowych lub zastrzyki z toksyny botulinowej.
Antyperspiranty Perspirex mogą pomóc w kontrolowaniu nadmiernego pocenia się i redukcji nieprzyjemnego zapachu.
Do wyboru mamy 3 warianty produktów: Comfort, Original i Strong. Perspirex Original zapewnia ochronę przed potem i nieprzyjemnym zapachem od 3 do 5 dni, a jego wygodna forma w postaci roll-on ułatwia aplikację na skórę.
Dla osób o wrażliwej skórze odpowiedni będzie Perspirex Comfort, który redukuje wydzielanie potu przez 3 dni, jednocześnie nie powodując podrażnień delikatnej okolicy pach (dzięki formule bez alkoholu). Z kolei Perspirex Strong to antyperspirant, który zapewnia wyjątkowo silną ochronę przed poceniem nawet do 5 dni.
Osobom cierpiącym na nadpotliwość lub zmagającym się z nietypowym zapachem potu zaleca się dokładne mycie ciała (szczególnie obszarów narażonych na pocenie, np. pachy). Przestrzeganie takiej procedury pomoże w redukcji bakterii, odpowiedzialnych za powstawanie nieprzyjemnego zapachu na skórze. Stosowanie antyperspirantów i noszenie oddychających ubrań – wesprze nas w utrzymaniu suchości skóry.
Dieta może wpłynąć na zapach potu. Zdarza się, że spożywanie m.in. dużej ilości owoców zmienia zapach wydzieliny gruczołów potowych. Cukry, które pochodzą z owoców (np. fruktoza) mogą być metabolizowane w organizmie i wydalane przez skórę w postaci związków chemicznych, nadających potowi charakterystyczny, słodki aromat.
Unikanie nadmiaru cukrów i spożywanie zdrowej, zrównoważonej diety może pomóc w kontroli zapachu ciała.
Jeśli zauważymy u siebie słodki zapach potu, możemy wypróbować różne metody ograniczające potliwość takie jak: antyperspiranty czy zabiegi chirurgiczne. Dbanie o higienę osobistą czy odpowiednią dietę również odgrywa ważną rolę w ograniczaniu aktywności gruczołów potowych.
Pamiętajmy, że słodkawy zapach potu, choć może wydawać się niegroźny, często stanowi sygnał wskazujący na poważniejsze problemy zdrowotne np. na cukrzycę czy insulinooporność.
Hormonalne zmiany oraz zaburzenia metaboliczne również mogą wpływać na skład potu, co powoduje jego nietypowy zapach. Istotne jest, aby nie ignorować tych objawów i skonsultować się ze specjalistą, który może zlecić odpowiednie badania diagnostyczne.
Bibliografia:
American Diabetes Association. „Diabetic ketoacidosis (DKA).” Diabetes Care.
Scriver, C. R., & Kaufman, S. (2001). „The hyperphenylalaninemias.” The Metabolic and Molecular Bases of Inherited Disease.
Skrobacki, A., and J. Veith. „Skład potu i wahania jego składu w stanach fizjologicznych i patologicznych.” Diagnostyka Laboratoryjna 3.1 (1967).
Felman A., What to know about body odor [na:] „Medicalnewstoday.com”, https://www.medicalnewstoday.com/articles/173478#treatment, 29 listopada 2017 r.
