Spis treści
Dojrzewanie u chłopców i dziewcząt to czas pełen zmian fizycznych oraz emocjonalnych. Kiedy dziecko zaczyna się w tym czasie pocić pod pachami, warto zadbać o odpowiednią higienę i pierwszy antyperspirant dla nastolatka. Jakie kroki podjąć, aby pomóc nastolatkom radzić sobie z potliwością? Kiedy zaczyna się dojrzewanie u chłopców i dziewczynek?
Czy potliwość u dorastających pociech może być źródłem niepokoju?
Dzieci zaczynają się pocić np. w wyniku wysiłku fizycznego, pod wpływem ciepła lub po zjedzeniu ostrych potraw (z kapsaicyną). Intensywniejsze pocenie się oraz charakterystyczny zapach potu stają się bardziej wyraźne, gdy pociechy wchodzą w wiek dojrzewania.
W tym okresie uaktywniają się gruczoły apokrynowe (zapachowe). Produkują one bezwonną wydzielinę, która w zetknięciu z bakteriami (bytującymi na skórze) zyskuje charakterystyczny (często nieprzyjemny) zapach. Gruczoły apokrynowe uaktywniają się pod wpływem bodźców emocjonalnych np. stresu lub strachu.
Kiedy chłopcy i dziewczynki dojrzewają, w ich organizmach dochodzi do gwałtownych zmian hormonalnych, które przyczyniają się do wzmożonej aktywności gruczołów potowych. Zmieniający się poziom m.in. estrogenu, progesteronu i testosteronu sprawia, że nastolatek łatwo ulega zdenerwowaniu lub silnym emocjom. Taka reakcja może spowodować wyrzut adrenaliny, która pobudza gruczoły potowe do pracy.
Zazwyczaj dojrzewanie u chłopców zaczyna się między 9. a 14. rokiem życia i może trwać średnio od 4 do 5 lat.
Warto podkreślić, że rozpoczęcie dorastanie chłopców to kwestia bardzo indywidualna. Każdy chłopiec dorasta w swoim czasie i tempie. Jeden może osiągnąć większą dojrzałość w wieku 14 lat, a inny w wieku 16 czy 17 lat.
Wiek rozpoczęcia dojrzewania u chłopców może się więc różnić.
Badacze nie są zgodni, jeśli chodzi o wskazanie dokładnego wieku rozpoczęcia okresu dojrzewania dziewcząt. Niektóre źródła podają, że zaczyna się ono między 8. a 13. a inne, że między 10. a 11. rokiem życia.
Warto podkreślić, że (tak jak w przypadku chłopców) dojrzewanie u dziewczynek może różnie przebiegać w czasie.
Nieprzyjemny zapach potu u nastolatków często pojawia się w wyniku rozkładu związków potu przez bakterie, które żyją na powierzchni skóry.
Gruczoły potowe wydzielają pot bogaty m.in. w białka i lipidy. Ich rozkład na skórze może prowadzić do powstawania nieprzyjemnego zapachu. Dodatkowo, na intensywność zapachu u nastolatków wpływają inne czynniki takie jak:
O nadpotliwości u dziecka (hiperhydrozie) mówimy, gdy ilość wydzielanego potu przewyższa zapotrzebowanie organizmu do regulacji temperatury. To stan, w którym aktywność gruczołów potowych – zwiększa się bez wyraźnej i konkretnej przyczyny.
Nadmierna potliwość u dzieci wynika z nadczynności gruczołów potowych. Może mieć postać uogólnioną i obejmować całe ciało lub występować tylko na stopach lub dłoniach. Wówczas mówimy o postaci miejscowej.
Zdarza się, że nadpotliwość dzieci i nastolatków jest dla nich źródłem dużego dyskomfortu czy obniżonej pewności siebie. Nadmierna potliwość u dziecka może wymagać specjalistycznego leczenia.
Pocenie się dłoni u nastolatków może być niepokojące, gdy staje się nadmierne i towarzyszą mu dodatkowe objawy takie jak:
W niektórych przypadkach intensywne pocenie się dłoni u nastolatków wskazuje na różne schorzenia i zaburzenia organizmu (np. na zachwianie równowagi hormonalnej czy hiperhydrozę), które wymagają specjalistycznego leczenia.
Jeśli pocenie się dłoni utrudnia codzienne funkcjonowanie, powoduje dyskomfort psychiczny lub fizyczny nastolatka, warto skonsultować się z lekarzem.
Kiedy pocenie się pod pachami staje się nadmierne i nieadekwatne do sytuacji, możemy mieć do czynienia z nadpotliwością.
Objawy nadpotliwości u nastolatków mogą obejmować:
Nadmierne pocenie się może prowadzić do zakłopotania nastolatka i unikania sytuacji społecznych. To z kolei wpływa negatywnie na jakość życia.
Jeśli zauważymy takie objawy u swojego dziecka, warto skonsultować się z lekarzem. Istnieją różne metody leczenia nadpotliwości – od specjalistycznych antyperspirantów, przez farmakoterapię, aż po zabiegi medyczne.
Pamiętajmy, że warto również edukować nastolatka na temat odpowiedniej higieny w okresie dojrzewania czy regularnego zmieniania ubrań.
Pocenie się stóp u nastolatków powinno nas zaniepokoić, szczególnie gdy towarzyszą mu: odparzenia, potówki, bolesne pęcherze. Jeśli potliwość tego obszaru ciała utrudnia codzienne funkcjonowanie, powoduje dyskomfort lub prowadzi do infekcji – warto skonsultować się z lekarzem.
Choć mało komfortowe, to pocenie się stóp u nastolatków jest naturalnym zjawiskiem w okresie dorastania chłopców i dziewcząt. Wzmożona potliwość może być wynikiem zmian hormonalnych i aktywności fizycznej. Jednak gdy staje się nadmierna i towarzyszą jej dodatkowe (nieprzyjemne) objawy, warto udać się do specjalisty.
Pocenie się twarzy u nastolatków to zjawisko związane z okresem dojrzewania. Może ono wynikać z różnych przyczyn. Najczęściej jest związane ze zmianami hormonalnymi, które wpływają na aktywność gruczołów potowych i pobudzają je do wzmożonej pracy. Nastolatek może pocić się na twarzy pod wpływem stresu, nerwów czy wstydu.
Jeśli jednak pocenie jest zbyt obfite i pojawia się bez konkretnej przyczyny, a na skórze widoczne są bolesne wypryski, zaczerwienienia oraz stany zapalne – warto skonsultować się lekarzem. Dzięki temu możemy zapobiec pogłębianiu się problemów skórnych i zapewnimy nastolatkowi odpowiednie leczenie oraz pielęgnację skóry twarzy.
Gdy nastolatek nadmiernie się poci, możemy wprowadzić kilka rozwiązań. Oto przykłady niektórych z nich:
Ważne również wybór odpowiedniej pościeli (wykonanej z naturalnych materiałów), które zapewniają dobrą wentylację skóry.
Kiedy dziecko zaczyna się pocić pod pachami, jego higiena osobista powinna się zmienić. Regularne mycie ciała, dokładne osuszanie skóry, stosowanie antyperspirantów i dezodorantów to podstawowe zasady, których dojrzewający nastolatek powinien przestrzegać. Ważne jest również, aby edukować pociechy na temat zdrowych nawyków higienicznych, które pomogą im radzić sobie z nadmierną potliwością i innymi problemami związanymi z okresem dojrzewania.
Stosowanie produktów Perspirex może być pomocne dla nastolatków, którzy zmagają się z problemem nadmiernej potliwości. Ważne jest, aby wybierać preparaty, które są skuteczne i delikatne dla ich skóry. Jednym z nich jest Perspirex Comfort. Nie zawiera alkoholu i chroni przed nadmiernym poceniem się od 2 do 3 dni.
Dezodorant dla nastolatków powinien być stosowany zgodnie z zaleceniami producenta, aby był skuteczny i bezpieczny. Dobrze dobrany produkt pomoże zredukować potliwość i nieprzyjemny zapach potu, poprawiając komfort życia dorastających osób oraz pewność siebie.
Bibliografia:
Przytula, J. (2002). Dojrzewanie chłopców. Poradnik Gospodarski, (10).
Newport Academy Staff, The Effects of Teenage Hormones on Adolescent Emotions [na:] „Newport Academy”, https://www.newportacademy.com/resources/empowering-teens/teenage-hormones-and-sexuality/, 30 września 2022 r.
Understanding Puberty (for Parents) [na:] „Kidshealth.org”, https://kidshealth.org/en/parents/understanding-puberty.html, 2022 r.
Lear, W., Kessler, E., Solish, N., & Glaser, D. A. (2007). An epidemiological study of hyperhidrosis. Dermatologic surgery, 33, S69-S75.
Piotrowski K., Ziółkowska B., Wojciechowska J., Rozwój nastolatka. Wczesna faza dorastania, Warszawa 2014.
